10 zasad bezpiecznych zakupów online

Jest wiele powodów, dla których warto robić zakupy online – atrakcyjne ceny, ogromny wybór, szybka wysyłka, łatwe zwroty. Kupowanie przez internet otworzyło nową erę dla konsumentów – jeszcze nigdy nie było tak łatwe i wygodne. Ma to znaczenie zwłaszcza teraz, w dobie koronawirusa, gdzie do wygody dochodzi fakt, że zapewnia ono większe bezpieczeństwo, niż zakupy na mieście – nawet jeśli wychodzisz w pełni zamaskowany i w rękawiczkach.

No właśnie, bezpieczeństwo… kiedy kupowanie przez internet było jeszcze w powijakach, wiele obaw powstrzymywało przed dokonywaniem zakupów w ten sposób. Nowe zawsze budzi niepokój – a strach przed tym, że nie sprzedawca nie wyśle zakupionego produktu lub otrzymasz coś, co będzie wyglądało zupełnie inaczej, niejednokrotnie skłaniały do rezygnacji z zakupu.

Czy to znaczy, że teraz zakupy przez internet są w pełni bezpieczne? Niezupełnie. Kiedy wiele sfer życia przenosi się do internetu, również przestępcy zmieniają swoje miejsce działania. Szukają luk w zabezpieczeniach sklepów internetowych, aby przejąć Twoje dane i wykorzystać je dla swoich celów. Interesują ich zwłaszcza dane osobowe i informacje o kartach płatniczych.

Regularnie pojawiają się również “sklepy widmo”, które szybko “sprzedają” rzeczy w atrakcyjnych cenach i równie szybko “znikają” z rynku wraz z Twoimi pieniędzmi. Szansa na ich odzyskanie, nawet po zgłoszeniu przestępstwa, jest znikoma…

Czy w takim razie powinieneś całkowicie zrezygnować z zakupów online? Zagrożenia internetowe są niepokojące, jednak nie powinny powstrzymywać Cię przed kupowaniem przez internet. Musisz po prostu kierować się zdrowym rozsądkiem i zasadami bezpiecznego korzystania ze sklepów internetowych. Aby ułatwić Ci zadanie, przygotowaliśmy dla Ciebie listę wskazówek – korzystaj z nich i kupuj bez obaw!

1.   Kupuj tylko ze sprawdzonych sklepów internetowych

Zacznij od zaufanych witryn. Kupuj z pewnych, sprawdzonych sklepów i to do nich kieruj się w pierwszej kolejności, kiedy czegoś poszukujesz. Serwisy typu allegro.pl chronią swoich użytkowników i ryzyko zostania oszukanym w ich przypadku znaczne spada.

Uważaj na błędy w nazwach stron lub inne nazwy domeny, niż dotychczas (np. .net zamiast .com). To jedna z najczęstszych sztuczek hakerów – przekonać Cię, że jesteś na zaufanej stronie, podczas gdy wprowadzasz dane do jej fałszywego odpowiednika. W ten sposób cyberprzestępcy przejmują dane niczego nieświadomych użytkowników. Aby uniknąć takiego oszustwa, zwracaj uwagę na każdą literkę.

2.   Sprawdź symbol kłódki

Kojarzysz symbol zgrabnej kłódki przy adresie URL? To znak, że witryna stosuje SSL (Secure Sockets Layer), czyli protokół umożliwiający szyfrowanie informacji biegnących między użytkownikiem strony internetowej a serwerem tej strony. Dzięki SSL masz pewność, że przesyłane dane są bezpieczne i poufne.

Nigdy nie kupuj niczego online z witryny, która nie ma zainstalowanego szyfrowania SSL! To zabezpieczenie stało się współcześnie standardem w przestrzeni internetowej, dlatego jego brak powinien budzić podejrzliwość.

Jak sprawdzić, czy witryna posiada SSL? Po pierwsze, pojawi się wspomniana już ikona zamkniętej kłódki – zwykle po lewej stronie adresu URL w pasku adresu lub na pasku stanu poniżej, w zależności od przeglądarki, jakiej używasz. Adres URL witryny będzie się zaczynał od HTTPS, a nie HTTP. Strony bez SSL często zwrócą Twoją uwagę – przykładowo, przeglądarka Google Chrome oznacza każdą tego typu stronę jako “niezabezpieczoną”.

3.   Podawaj tylko niezbędne dane

Uważaj, aby nie udostępniać zbyt wielu danych osobowych. Żaden sprzedawca nie potrzebuje Twojego numeru PESEL, daty urodzenia, numeru ubezpieczenia społecznego, nazwiska panieńskiego matki lub Twoich dochodów! Aby prowadzić interesy, w zupełności wystarczy Twoje imię i nazwisko, numer telefonu, adres e-mail. W przypadku, gdy kupujesz z dostawą do paczkomatu, nie musisz nawet podawać adresu domowego.

Jeśli jakikolwiek sklep prosi Cię o informacje, które nie powinny go interesować, trzymaj się od niego z daleka! Gdy oszuści zdobędą je w połączeniu z numerem Twojej karty płatniczej, mogą wyrządzić wiele szkód, a nawet posłużyć się Twoją tożsamością w przestępczych celach. Jeżeli to możliwe podawaj jak najmniej danych osobowych również z tego względu, że witryny zajmujące się sprzedażą nie są wolne od wycieku danych.

4.   Nie zapomnij o silnych hasłach

Hasła to podstawowa tarcza przed cyberprzestępcami! Nie bagatelizuj ich, gdy korzystasz ze sklepów internetowych. Nie możesz polegać na “jednym sprawdzonym haśle” do wszystkich witryn, jakich używasz. Pamiętaj, że przestępcy mają wiele sposobów na uzyskiwanie dostępu do haseł, a gdy przejmą jedne dane logowania, wypróbują je na innych stronach. Stosowanie unikalnych i różnorodnych haseł znacznie zmniejsza ryzyko włamania.

Zapamiętywanie wielu haseł składających się z losowej kombinacji liter, cyfr i znaków (np. ge12Y.wA!) przeraża Cię? Znamy na to sposób! Skorzystaj z menedżera haseł, który nie tylko zapamięta za Ciebie wszystkie hasła do witryn w bezpiecznej, szyfrowanej bazie danych, ale też wygeneruje unikalne hasła, nad którymi nie będziesz musiał się głowić. W ten sposób wystarczy, że zapamiętasz jedno hasło do menedżera, aby mieć wszystko pod ręką – bezpiecznie i w jednym miejscu.

Jeśli tylko dany sklep oferuje taką możliwość, skorzystaj również z uwierzytelniania dwuskładnikowego. To dodatkowa warstwa zabezpieczeń, która wymaga wpisania kodu, wysłanego zwykle SMS-em, podczas każdego logowania na nowym urządzeniu.

5.   Regularnie sprawdzaj konto

Nie zapominaj o przeglądaniu elektronicznych wyciągów ze swoich rachunków bankowych czy karty kredytowej. Zwracaj uwagę nawet na opłaty pochodzące z prawdziwych systemów płatności internetowych, np. PayU czy PayPal – również tu dochodzi do naruszeń.

Jeśli cokolwiek Cię niepokoi, niezwłocznie zadzwoń do banku i zajmij się sprawą. Szybkie działanie daje szansę na odzyskanie pieniędzy lub przynajmniej uniknięcie kolejnych strat.

Szczególną ostrożność zachowaj w okresie świątecznym. To właśnie wtedy, gdy ilość transakcji jest wyższa niż zazwyczaj, dochodzi do największej ilości oszustw. Konsumenci w wirze kupowania często nie zauważają straty dodatkowej kwoty, co wykorzystują cyberprzestępcy.

6.   Zainstaluj program antywirusowy

Oszuści zastawiają różnego typu pułapki w internecie, ale nie czekają, aż sam wpadniesz w ich ręce. Aktywnie szukają sposobów na wyłudzenie danych. Dlatego właśnie musisz chronić się przed złośliwym oprogramowaniem, którego celem jest przejęcie Twoich danych logowania i dostępu do kont.

Aby chronić się przed wirusami, robakami, trojanami czy keyloggerami, zainstaluj program antywirusowy. Nie warto tu oszczędzać – zapłać za pełnowartościowy pakiet zabezpieczeń sprawdzonej firmy, np. Kaspersky, Norton, McAfee, ESET, Panda lub Bitdefender. Taki pakiet będzie zawierał nie tylko oprogramowanie antywirusowe, ale będzie też zwalczać spam, kontrolować Twojego e-maila, chronić Cię przed atakami phishingowymi.

Pamiętaj, że nie wystarczy tylko zainstalować antywirusa. Upewnij się, że Twoje narzędzia chroniące przed złośliwym oprogramowaniem są zawsze aktualne. Tylko wtedy masz pewność, że chronią nawet przed najnowszymi zagrożeniami.

7.   Unikaj publicznego WiFi

Kiedy korzystasz z publicznych sieci WiFi, ogranicz swoje działania do niezobowiązującego przeglądania stron. Publiczne sieci niosą za sobą duże ryzyko przejęcia danych – zwłaszcza że hakerzy często sami tworzą swoje hotspoty z nazwami sugerującymi uczciwe źródła (np. “restauracja” lub “dworzec”) i czekają, aż ktoś zaloguje się na swoje konto używając ich sieci, aby przejąć dane.

Jeśli zdarza się, że musisz skorzystać z publicznej sieci, możesz zabezpieczyć połączenie, używając VPN, czyli wirtualnej sieci prywatnej. Taka funkcja znajduje się też często w pakiecie oprogramowania antywirusowego. Sieć VPN szyfruje Twoje działania w internecie, ukrywa adres IP i chroni Twoją tożsamość online, dzięki czemu będziesz mógł robić zakupy bez obaw, że ktoś przejmie Twoje dane.

8.   Unikaj zakupów w miejscach publicznych

Gdy jesteś poza domem, robienie zakupów za pomocą własnego laptopa np. w kawiarni brzmi kusząco. Jednak przemyśl, na jak długo odrywasz się od ekranu, np. gdy idziesz złożyć lub odebrać zamówienie albo zapłacić za nie? Te kilka chwil wystarczy, aby ktoś zainteresowany zobaczył, co przeglądasz, a nawet podejrzał wpisywane przez Ciebie dane.

Jeśli musisz coś kupić online w miejscu publicznym, myśl jak detektyw – usiądź przy ścianie, twarzą do drzwi. Dużo lepszą opcją będzie jednak zostanie w domu podczas internetowych zakupów.

9.   Użyj telefonu zamiast karty płatniczej

Płacenie za pomocą smartfona to obecnie dość standardowa opcja podczas tradycyjnych zakupów. Jest nawet bezpieczniejsze, niż używanie karty płatniczej, ponieważ aplikacja generuje jednorazowy kod uwierzytelniający, którego nikt inny nie może ukraść i wykorzystać.

Jakie ma to znaczenie, gdy robisz zakupy online? Wiele aplikacji telefonicznych również akceptuje tę formę płatności podczas zakupów – sprawdź to i kupuj bezpiecznie i wygodnie.

10. Skontroluj sprzedawcę

Masz coś na oku, ale sklep budzi w tobie niepokój? Przed zatwierdzeniem zakupu upewnij się, czy masz do czynienia z uczciwym sprzedawcą. Po pierwsze, sprawdź dane przedsiębiorcy – nazwę firmy, adres jej siedziby, dane kontaktowe, numer KRS. Możesz skontrolować, czy dane pokrywają się z tymi z internetowych baz przedsiębiorców – Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) i Systemu EKRS.

Sprawdź również opinie na temat strony – np. na forach internetowych, w przeglądarce lub w mediach społecznościowych. Oszukani konsumenci często głośno mówią o swoich stratach – warto zapoznać się z ich przestrogami. Podchodź ostrożnie do zbyt pozytywnych komentarzy – mogą być dziełem samego przedsiębiorcy.

Zapoznaj się także z metodami płatności, jakie oferuje sprzedawca. Unikaj przelewania pieniędzy na prywatne konto sprzedającego – bezpieczniej korzystać z systemów płatności internetowej, np. PayU. Uważaj jednak na fałszywe strony podszywające się pod nie.

Kupowanie online to wygodny i przyjemny sposób na zaopatrzenie się w potrzebne Ci produkty. Stosuj powyższe rady i bądź konsumentem świadomym zasad bezpieczeństwa, a Twoje zakupy online będą zawsze kończyć się dobrze!