czwartek, 28 marca, 2024
32 220 35 21biuro@omegasoft.pl
spot_img

Grayware

Większość użytkowników nigdy nie słyszała o grayware – ma to związek z faktem, że ten typ oprogramowania jest uważany za mniej szkodliwy, niż inne zagrożenia internetowe. Nie oznacza to jednak, że grayware nie jest w stanie uprzykrzyć Ci życia.

Dowiedz się, co kryje się pod nazwą grayware, jak działa to oprogramowanie i jak się przed nim chronić.

Co to jest grayware?

Grayware (czasami zapisywane jako greyware ) to termin, który wszedł w życie około 2004 r. i dotyczy wszelkich niechcianych aplikacji lub plików, które mogą pogorszyć wydajność komputerów i powodować zagrożenia bezpieczeństwa, ale mimo to nie są uważane za złośliwe oprogramowanie.

Jak sugeruje nazwa, programy typu grayware sytuują się pomiędzy szkodliwym i nieszkodliwym oprogramowaniem. Greyware to aplikacje, które zachowują się w denerwujący lub niepożądany sposób, ale mimo to są mniej groźne, niż złośliwe oprogramowanie w tradycyjnym rozumieniu. Złośliwe oprogramowanie (malware) jest zawsze specjalnie zaprojektowane do generowania szkód, a w przypadku grayware nie zawsze tak jest.

Grayware może obejmować wiele programów – od całkowicie niegroźnych po stosunkowo niebezpieczne. W przeciwieństwie do złośliwego oprogramowania, grayware może być w niektórych przypadkach całkowicie legalne. Mimo to, jego zdolność do zakłócania działania urządzenia i powodowania problemów funkcjonalnych sprawia, że ​​jest bardziej podejrzane niż zwykłe programy.

Jeśli grayware dostanie się na Twoje urządzenie, istnieje duże ryzyko, że pojawią się długotrwałe kłopoty z jego użytkowaniem. Oprogramowanie typu grayware często wykonuje niepożądane i niebezpieczne operacje wpływające na Twoją pracę, np. wyświetlanie wyskakujących okienek, rejestrowanie naciśnięć klawiszy czy narażenie komputera na atak.

Ciekawostka
W 2005 roku wybuchł skandal dotyczący wdrożenia przez Sony BMG środków ochrony przed kopiowaniem na około 22 milionach płyt CD, opartych na oprogramowaniu grayware. Po włożeniu do komputera płyty CD instalowały jeden z dwóch programów , które zapewniały formę zarządzania prawami cyfrowymi (DRM), modyfikując system operacyjny tak, aby zakłócał kopiowanie płyt CD . Żaden z programów nie nie był łatwy do odinstalowania i oba tworzyły luki w zabezpieczeniach, które były wykorzystywane przez niepowiązane złośliwe oprogramowanie.
Odkrycie ukrytego na płytach oprogramowania doprowadziło do dochodzeń rządowych i kilku pozwów zbiorowych w 2005 i 2006 roku. Ostatecznie, firma Sony BMG częściowo wygasiła skandal za pomocą ugody konsumenckiej, wycofania  niesprzedanych płyt CD ze wszystkich sklepów i umożliwienia konsumentom wymiany płyt CD zawierających grayware na wersje bez tego oprogramowania. Na początku 2007 roku firma zdecydowała się również na zawieszenie wysiłków na rzecz ochrony przed kopiowaniem płyt CD.

Jak grayware może wpływać na pracę urządzenia?

Skutki działania grayware na komputerze lub telefonie mogą być różne – od łagodnych po bardziej niebezpieczne. Oto najczęstsze z nich:

  • stałe wyświetlanie reklam pop-up w wyskakujących okienkach, co utrudnia przeglądanie stron i wpływa na szybkość pracy,
  • śledzenie działań użytkowników w sieci,
  • rejestrowanie danych z przeglądarki,
  • przekazywanie danych o użytkownikach innym podmiotom w celach marketingowych,
  • zwiększenie częstotliwości awarii związanych z przeglądarką,
  • śledzenie lokalizacji użytkownika,
  • tworzenie luk w zabezpieczeniach, powodujące większą podatność urządzenia na infekcje, co otwiera drogę innym, groźniejszym programom,
  • zmniejszenie wydajności komputera i spowolnienie jego działania w związku z wykorzystaniem znacznych zasobów procesora i pamięci systemowej,
  • zmniejszenie przepustowości sieci – zdarza się, że grayware przesyła gromadzone dane i w ten sposób zużywa zasoby sieciowe,
  • wysyłanie na numer użytkownika wiadomości tekstowych, zachęcających do kliknięcia przesyłanego groźnego linku lub odpowiedzi na kosztowny sms premium.

Jak grayware dostaje się na Twoje urządzenie?

Programy typu grayware dostają się zwykle na urządzenia użytkowników, gdy pobierają oni legalne darmowe programy zawierające aplikacje grayware dołączone do pakietu instalacyjnego. Nie dzieje się to jednak bez zgody użytkownika.

Większość oprogramowania zawiera Umowę Licencyjną Użytkownika Oprogramowania (EULA), którą należy zaakceptować przed rozpoczęciem pobierania. Umowa licencyjna zwykle zawiera informacje na temat takiej aplikacji i jej przeznaczenia do gromadzenia danych osobistych. Niestety, większość ludzi nie czyta umów przed instalacją i nie zauważa tego typu informacji. Zdarza się również, że informacja o obecności grayware jest odpowiednio zakamuflowana, tak aby osoba, która nawet poświęci czas na przeczytanie umowy licencyjnej, nie zrozumiała użytego w tym przypadku specjalistycznego języka.

Ten przykład pokazuje, jak ważne jest pobieranie oprogramowania wyłącznie ze sprawdzonych źródeł oraz dokładne czytanie umów licencyjnych. Pamiętaj, że darmowe oprogramowanie tylko z nazwy jest “za nic” – w takim przypadku zwykle produktem jesteś Ty. Decydując się na bezpłatne aplikacje, musisz liczyć się z ryzykiem instalacji różnego typu programów grayware, np. reklamowych szy śledzących Twoją aktywność.

Grayware może dostać się na urządzenie również w inny sposób, np. poprzez zainfekowane wiadomości e-mail.

Rodzaje grayware

Czytając o rodzajach grayware, możesz czuć się nieco zdezorientowany ze względu na to, że grayware obejmuje bardzo szeroki zakres programów. Utrudnia to zrozumienie, czym właściwie jest. Poznaj kilka przykładów grayware, aby lepiej zrozumieć, jak działa i jakie szkody może wyrządzić.

  • Oprogramowanie szpiegujące (spyware)

Obejmuje programy, które umożliwiają szpiegowanie niczego niepodejrzewających osób lub grup. Gromadzą one dane na ich temat i przesyłają do osób trzecich. Dane te mogą być następnie sprzedawane w celach marketingowych lub przestępczych.

Choć spyware powoduje naruszenie bezpieczeństwa lub prywatności danej osoby, zwykle w żaden sposób nie szkodzi urządzeniu ofiary. Dlatego jest uważane za rodzaj grayware.

  • Oprogramowanie reklamowe (adware)

Tego typu programy wyświetlają reklamy i gromadzą dane, takie jak np. rodzaje przeglądanych witryn. Celem może być dostosowanie reklam do preferencji użytkownika, ale też przesyłanie zgromadzonych informacji innym podmiotom w celach marketingowych.

  • Programy typu dialer

To oprogramowanie zmieniające ustawienia internetowe klienta, mogące wymusić wybieranie wstępnie określonych numerów telefonu przez modem. Są to zazwyczaj numery typu „pay-per-call” lub numery międzynarodowe. Połączeni z nimi generuje znaczne koszty.

  • Programy-żarty (jokeware)

Powodują anormalne zachowanie komputera, np. zamykanie i otwieranie tacy napędu CD-ROM, wyświetlanie okien z “żartobliwymi” komunikatami itp. Mogą znacznie uprzykrzyć życie i utrudnić pracę.

  • Programy zastraszające użytkownika (scareware)

Scareware to programy, które znane są również jako „fałszywe oprogramowanie zabezpieczające”. Wykorzystuje fałszywe komunikaty o błędach, aby zachęcić Cię do zakupu jakiegoś programu. Fałszywe komunikaty mogą pojawiać się na stronach internetowych lub w ramach aplikacji zainstalowanych na urządzeniu.

  • Narzędzia do włamywania

Są to programy, które ułatwiają hakerom uzyskiwanie dostępu do komputerów np. poprzez tworzenie luk w zabezpieczeniach.

  • Narzędzia zdalnego dostępu

To programy, które umożliwiają zdalne sterowanie komputerem za pomocą innego urządzenia podłączonego przez Internet lub inną sieć. Niekiedy są używane w legalnych celach – to rozwiązanie  szeroko stosowane przez wielu producentów komputerów i duże firmy pomocy technicznej do rozwiązywania problemów technicznych swoich klientów. Mogą też jednak pomagać hakerom w uzyskaniu dostępu do komputera i przejęcia kontroli nad nim.

  • Aplikacje do łamania haseł

Tego typu oprogramowanie służy hakerom do rozszyfrowywania nazw kont i haseł użytkowników.

  • Inne

Grayware obejmuje również inne rodzaje zagrożeń, niż opisane powyżej.

Jak chronić się przed grayware?

Grayware to potencjalne zagrożenie, jednak istnieje wiele sposobów, aby zapobiec jego instalacji. Aby skutecznie chronić się przed grayware, należy w pierwszej kolejności zadbać o niezawodne i najbardziej aktualne rozwiązania zabezpieczające przed zagrożeniami internetowymi. Każde z urządzeń, niezależnie od zainstalowanego systemu operacyjnego, musi zostać wyposażone w optymalne oprogramowanie antywirusowe dobrej firmy, np. Norton, Bitdefender, Panda, ESET, AVG lub McAfee. Bez zwłoki trzeba również instalować aktualizacje systemu udostępniane przez producenta – cyberprzestępcy często korzystają z niezałatanych luk bezpieczeństwa.

Oprócz tego, istotne jest przestrzeganie zasad bezpiecznego korzystania z sieci. W przypadku grayware najważniejsze to:

  • zawsze czytaj umowę licencyjną i dokumentację dołączoną do pobieranych i instalowanych programów i aplikacji,
  • nie instaluj programów, jeśli nie uważasz ich twórców za godnych zaufania,
  • usuwaj niespodziewane, komercyjne wiadomości e-mail (spam), szczególnie jeśli w ich treści znajduje się prośba o kliknięcie przycisku lub łącza,
  • skonfiguruj ustawienia przeglądarki internetowej pod kątem poziomu ochrony – wejdź w ustawienia i ustaw wysoki. Jeśli ustawienie to będzie powodować problemy podczas odwiedzania wybranych przez witryn internetowych, dodaj je do listy zaufanych witryn,
  • nie korzystaj z usług udostępniania plików typu peer-to-peer. Grayware może być maskowane jako inne typy plików pobieranych przez użytkownika, takich jak np. pliki muzyczne MP3,
  • regularnie aktualizuj system operacyjny,
  • zwróć uwagę na odwiedzane strony internetowe – jeżeli cokolwiek wzbudza niepokój albo wydaje się podejrzane, opuść witrynę,
  • zachowaj ostrożność podczas instalacji aplikacji – najlepiej pobieraj je wyłącznie z oficjalnego sklepu,
  • nigdy nie klikaj w okna reklamowe pop-up.

Pamiętaj – choć z pozoru grayware może nie wydawać się niebezpieczne, konsekwencje jego instalacji mogą być uciążliwe. Część programów tego typu narusza Twoją prywatność, wykrada dane i śledzi Twoją aktywność. Inne są bardziej denerwujące, niż niebezpieczne. Bądź ostrożny i pamiętaj o instalacji dobrego programu antywirusowego – a problem grayware nie będzie Cię dotyczyć.

PODOBNE ARTYKUŁY

Popularne artykuły

Recent Comments

komputerowiec z sacza on KTO CHCE NADGRYŹĆ JABŁKO?