Jakie szkody może wyrządzić wirus komputerowy?

Wyobrażasz sobie współczesne życie bez komputera? Wysyłanie wiadomości, elektroniczna bankowość, zakupy online czy praca zdalna to codzienność dla zdecydowanej większości społeczeństwa. Nic więc dziwnego, że również świat przestępczy przenosi się do sieci.

W internecie spotkasz wiele zagrożeń. Być może nawet nie zdajesz sobie sprawy, że odpowiednio napisany wirus potrafi wykradać dane osobowe, loginy, hasła, uszkadzać pliki, wykorzystać Twój komputer do rozsyłania spamu i robić wiele innych nieciekawych rzeczy. Chcesz uchronić się przed działaniem wirusów i innego szkodliwego oprogramowania?

Poznaj dokładniej szkody, jakie mogą wyrządzić i naucz się, jak ich uniknąć.

Wirus wirusowi nie równy

Powszechnie przyjęło się używanie słowa “wirus” na określenie wszystkich rodzajów komputerowych szkodników, z jakimi może się spotkać użytkownik komputera. Dobrze jednak mieć świadomość, że wirusy to tylko jeden z wielu rodzajów złośliwego oprogramowania. Oprócz nich, spotkasz się też z trojanami, robakami komputerowymi, programami szpiegującymi (spyware), szkodliwym oprogramowaniem reklamowym (adware), keyloggerami czy atakami ransomware. Różnią się one sposobami, w jaki atakują komputer, a także skutkami, jakie powodują.

Jak działa typowy wirus? Podobnie, jak jego biologiczny odpowiednik. Tak jak wirusy w naturze nie są autonomicznymi organizmami, tak i w technologii nie są samodzielnymi programami, a jedynie fragmentami kodu. Aby zadziałać, “podpinają” się do innych aplikacji. Podczas uruchamiania zainfekowanego programu, wirus zaczyna powielać swój kod, co skutkuje licznymi negatywnymi objawami, począwszy od spowolnienia systemu, przez kasowanie danych, aż po blokowanie dostępu do komputera z żądaniem okupu.

Wszystko zależy od tego, jak stworzono złośliwy kod. Pierwsze wirusy powstawały dla zabawy lub w celu testowania poziomu zabezpieczeń ówczesnych systemów. Pomysł szybko podchwycili cyberprzestępcy, którzy za pomocą przemyślanych kodów uzyskują dostęp do informacji, które pozwalają im wzbogacić się cudzym kosztem.

Bilans szkód, czyli efekty działania wirusa

Wirusy mogą być mało szkodliwe, mogą też powodować ogromne straty. Zdarzało się, że paraliżowały działanie struktur firmowych, a nawet państwowych. Straty spowodowane ich działaniem sięgają miliardów dolarów. Z jakimi konsekwencjami powinien się liczyć indywidualny użytkownik komputera? Przyjrzyj się poniższej liście.

Spowolnienie działania komputera

Kiedy wirus zaczyna działać, replikuje się wielokrotnie. Jego praca w tle znacznie spowalnia działanie systemu, możesz mieć więc wrażenie, że wszystkie programy i pliki otwierają się niesamowicie wolno. W skrajnych przypadkach, działanie wirusa całkowicie blokuje system i uniemożliwia dostanie się do zapisanych na nim danych.

Jeśli zauważysz, że Twój komputer działa wolniej, niż dotychczas, nie zrzucaj od razu winy na wiek sprzętu. Czasem wystarczy dokonać skanowania programem antywirusowym, aby wszystko wróciło do normy.

Przekierowywanie na niepożądane strony internetowe

Nie możesz spokojnie korzystać z internetu, bo co chwilę zostajesz przeniesiony na stronę, której nie wyszukiwałeś? A może samoistnie wyświetlają Ci się okna lub dziwne komunikaty? Najprawdopodobniej Twój komputer jest zawirusowany.

Kasowanie plików

Wirusy często nadpisują pliki lub zmieniają ich treść. Jeśli nie możesz znaleźć lub otworzyć swoich plików, istnieje duże prawdopodobieństwo, że przyczynił się do tego wirus.

Problem z uruchomieniem programów

Wirusy mogą blokować niektóre programy i aplikacje. Zdarza się, że uderzają w programy antywirusowe, aby uniemożliwić Ci uruchomienie antywirusa i pozbycie się szkodnika. Dlatego właśnie tak ważne jest posiadanie sprawdzonego programu, który będzie w stanie przeciwstawić się takim atakom.

Instalowanie kolejnych szkodliwych programów

Znalazłeś na komputerze program, którego nie kojarzysz? Zdarza się, że jednym z działań wirusa jest instalowanie kolejnych szkodników.

Wykradanie danych

Nie zauważysz tego od razu, ale wyłudzenie Twoich danych osobowych czy danych logowania do konta bankowego za pomocą wirusa może mieć opłakane skutki. Cyberprzestępca posiadający Twoje imię, nazwisko, adres i PESEL może przy odrobinie sprytu próbować wziąć na Ciebie kredyt, zarejestrować fikcyjną firmę lub dokonać internetowych zakupów. W przypadku kradzieży danych do bankowości elektronicznej, możesz stracić wszystkie swoje oszczędności w ciągu kilku chwil.

Twój komputer to skarbnica danych o Tobie, Twojej rodzinie i znajomych. W jeszcze gorszej sytuacji znajdziesz się, gdy korzystasz z firmowego sprzętu, na którym przechowujesz dane klientów. Wyciek danych osobowych prowadzi nie tylko do kar finansowych, ale też utraty zaufania.

Szpiegowanie

Niektóre wirusy zostały tak zaprogramowane, aby przejmować kontrolę nad kamerą internetową i mikrofonem. Daje to hakerowi możliwość podsłuchiwania i podglądania użytkowników komputerów. Dotyczy to zwłaszcza młodych kobiet – na czarnym rynku istnieje możliwość zakupu dostępu do takiej kamery, w celu obserwowania ofiary. Zdjęcia i nagrania wykonane za pomocą przejętej kamery mogą też posłużyć cyberprzestępcy do szantażu.

Żądanie okupu

Wirus zablokował Twój komputer i informuje, że musisz zapłacić okup, aby odzyskać do niego dostęp? Taki atak nosi nazwę ransomware. Jeśli znajdziesz się w takiej sytuacji, nigdy nie decyduj się na wpłacenie pieniędzy. Prawdopodobieństwo odzyskania danych jest praktycznie zerowe. Dużo lepszym krokiem będzie sięgnięcie po program antywirusowy lub udanie się po pomoc do informatyka.

Rozsyłanie spamu

Niektóre wirusy działają w ukryciu, wykorzystując Twój komputer do przestępczych celów. Tak jest w przypadku botnetu, czyli grupy komputerów zainfekowanych szkodliwym oprogramowaniem. Pojedyncze urządzenie w takiej sieci zwane jest “komputerem zombie”, ponieważ wykonuje polecenia zdalnie przekazywane przez hakera, np. rozsyłanie spamu przez Twojego maila czy wiadomości z niebezpiecznymi linkami przez Twój komunikator internetowy.

Dziwne zachowania komputera

Programy włączają się niespodziewanie, grafiki otwierają się same lub odtwarzają się dziwne dźwięki? A może Twój komputer sam się wyłącza? To wszystko może być efektem działania wirusów. Hakerzy są w stanie tak je zaprojektować, aby wykonywały tego typu czynności nawet w bardzo określonych okolicznościach, np. o konkretnej godzinie.

Blokowanie aktualizacji

Tworząc wirusy, hakerzy wykorzystują luki w oprogramowaniu, aby przeniknąć do systemu. Twórcy programów cały czas pracują więc nad aktualizacjami, które je usuwają, aby uniemożliwić wirusom przejęcie Twojego sprzętu. Hakerzy próbują się więc zabezpieczyć i zablokować komputerowi możliwość aktualizowania się.

Oczywiście powyższe działania nie zamykają listy skutków, jakie może wyrządzić wirus. Tak naprawdę, wszystko zależy od fantazji hakera i tego, jak sprytnym jest programistą.

Jak chronić się przed wirusami? 6 skutecznych sposobów

Usunięcie skutków działania wirusów może być trudne, a niekiedy nawet niemożliwe. O wiele łatwiej zadbać o to, aby wirus nie znalazł się na Twoim sprzęcie. Stosuj się do poniższych zasad i zminimalizuj ryzyko infekcji.

Nie klikaj w podejrzane linki i załączniki

To właśnie przez nie wirusy najczęściej  dostają się na komputery. Kiedy sprawdzasz skrzynkę mailową, upewnij się, czy mail jest autentyczny, zanim klikniesz w dodany do niego załącznik.

Uważaj również na komunikatory internetowe i portale społecznościowe. Coraz częściej hakerzy rozsyłają wiadomości z linkami do niebezpiecznych stron poprzez wiadomości z przejętych kont. Zanim klikniesz w odnośnik, zapytaj znajomego, czy na pewno wysłał tę wiadomość.

Regularnie aktualizuj oprogramowanie

Chodzi tu zwłaszcza o aktualizacje związane z zabezpieczeniami. Bez nich Twój komputer jest o wiele bardziej podatny na ataki cyberprzestępców. Pamiętaj, że niektóre systemy, np. Windows 7, są już pozbawione takiego wsparcia przez dystrybutora. W takiej sytuacji, warto rozważyć zmianę systemu na nowszy.

Pobieraj tylko ze sprawdzonych stron

Kiedy pobierasz niesprawdzone oprogramowanie, często na Twoim dysku wraz z nim pojawia się niechciany szkodnik w postaci wirusa czy robaka komputerowego. Aby tego uniknąć, ściągaj programy tylko z zaufanych witryn, a najlepiej bezpośrednio od dostawcy.

Nie klikaj w wyskakujące okna

Spotkałeś się z wyskakującymi okienkami obiecującymi wygraną lub ostrzegającymi o zawirusowaniu komputera? Hakerzy wykorzystują naiwność użytkowników, aby zachęcić ich do kliknięcia w odnośnik, który powoduje zainstalowanie wirusa. Kiedy zobaczysz takie okno, jak najszybciej je zamknij.

Sprawdź symbol kłódki

Powinien znajdować się obok adresu witryny, którą odwiedzasz. Jego brak oznacza, że strona nie korzysta z certyfikatu SSL i nie jest odpowiednio szyfrowana. Nigdy nie wpisuj żadnych danych o sobie na takiej stronie, a zwłaszcza danych logowania do kont bankowych i różnych serwisów.

Zainstaluj dobrego antywirusa

Profesjonalne programy potrafią wykryć szkodnika, zanim zdąży zainstalować się na Twoim urządzeniu. Wszystko dzięki działaniu w czasie rzeczywistym. Nie musisz pamiętać o regularnym skanowaniu komputera, aby mieć pewność, że komputer jest chroniony nawet przed najnowszymi zagrożeniami.

Dobrze przemyśl, jaki program wybrać.Współczesne antywirusy to nie tylko skanowanie dysku. Posiadają wiele funkcji, zapewniających bezpieczeństwo w internecie Tobie i Twojej rodzinie. Potrzebujesz programu do kontroli rodzicielskiej? Chcesz robić kopie zapasowe swoich danych w chmurze? Masz dużo haseł i chciałbyś je bezpiecznie przechowywać? A może szukasz sposobu na ochronę urządzenia przed kradzieżą i zgubieniem? Zapoznaj się z ofertami sprawdzonych firm z branży, jak Kaspersky, Norton, Panda, ESET, Bitdefender czy McAfee, w których z pewnością znajdziesz zestaw funkcji dopasowanych do Twoich potrzeb.

W czasach pandemii, gdy temat wirusów prawie nie schodzi z ust, pamiętaj nie tylko o ochronie zdrowia, ale też o bezpieczeństwie danych i sprzętu. Coraz większa część naszego życia odbywa się w internecie, dlatego na Twoich urządzeniach znajduje się większość informacji o Tobie. Chroń je odpowiednio, aby nie wpadły w ręce hakerów w wyniku działania wirusów.