Na co uważać robiąc zakupy w portalach ogłoszeniowych?

Kupujesz na OLX lub innych portalach sprzedażowych? To coraz popularniejsza forma zakupów – dzięki używanym przedmiotom można zaoszczędzić pieniądze lub znaleźć niedostępne już w sklepach perełki. Niestety, kupowanie w takich miejscach wiąże się również z niebezpieczeństwami.

Cyberprzestępcy wykorzystują popularność portali ogłoszeniowych i próbują na różne sposoby wyłudzać od ich użytkowników pieniądze oraz ważne dane, takie jak hasła i loginy do bankowości oraz dane kart płatniczych. Najwięcej ataków skierowanych jest w internautów korzystających z takich serwisów jak OLX, Vinted, Facebook Marketplace czy Allegro Lokalnie. Dowiedz się, na jakie oszustwa warto uważać i jak się przed nimi ustrzec.

Jak rozpoznać oszustwa na portalach ogłoszeniowych?

Oszustwa na portalach ogłoszeniowych przybierają różne formy, jednak jest kilka ogólnych znaków ostrzegawczych, które powinny wzbudzić Twoją czujność. Serwisy tego typu są wciąż na celowniku oszustów, ponieważ wiele osób w dalszym ciągu daje się okraść. Odpowiednia wiedza pozwoli więc ustrzec się przed problemem.

Po pierwsze, pamiętaj, że oszuści atakują głównie nowych użytkowników takich portali. Wykorzystują fakt, że osoby te nie znają dokładnie zasad obowiązujących na danym portalu i nie są w stanie zauważyć odstępstw w przebiegu transakcji. Jeśli niedawno założyłeś konto np. na OLX czy Vinted miej się więc na baczności. Dokładnie przeczytaj instrukcje portalu na temat przebiegu zakupów, a jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, zadaj pytanie pomocy technicznej lub opisz swoją sytuację na odpowiednim forum – inni użytkownicy często pomagają upewnić się, czy masz do czynienia z oszustwem.

Po drugie, uważaj na wszelkie propozycje zawarcia transakcji poza portalem. Jeśli sprzedający proponuje Ci przejście z komunikacji poprzez portal sprzedażowy na inny, np. Whatsapp lub Messenger, wzmóż czujność – istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że sprzedający spróbuje poza portalem oszukać Cię, np. wysyłając linka prowadzącego do fałszywej bramki płatności.

Zwróć również uwagę na sytuacje, w których sprzedający prosi Cię o podanie ważnych danych, do których nie powinien mieć wglądu. Proszenie np. o kod BLIK od razu powinno zapalić u Ciebie czerwoną lampkę – to znak, że masz do czynienia z oszustem.

Dobrym sposobem na rozpoznanie oszustwa jest również sprawdzenie profilu sprzedającego i jego historii. Dokładne obejrzenie profilu da Ci wiele przydatnych informacji – np. jak długo konto istnieje w serwisie, jakie ma opinie, co sprzedaje, czy istnieje spójność w wystawionych przedmiotach, czy zdjęcia wyglądają na samodzielnie wykonane itp. Oczywiście nie jest to gwarancja kupna bez ryzyka, jednak dzięki weryfikacji profilu sprzedającego masz szansę wychwycić różne nieścisłości, np. wiele ofert w różnych, odległych miastach, podejrzanie duża ilość wystawionych przedmiotów itp.

Sprawdź również dokładnie konkretną ofertę, z której zamierzasz skorzystać. Unikaj podejrzanych ogłoszeń – np. produktów w bardzo niskiej cenie, bez dokładnych zdjęć, z niedokładnym opisem itp. Oferty, które budzą Twoje wątpliwości, są niewarte zachodu – często prowadzą do utraty pieniędzy. Może okazać się, że nawet jeśli otrzymasz towar w atrakcyjnej cenie, będzie on niepełnowartościowy, podrobiony lub kradziony.

Ogłoszenia, które wzbudzają wątpliwości, bierz pod uwagę tylko i wyłącznie w sytuacjach, kiedy masz możliwość odbioru osobistego. Oszuści zazwyczaj szybko urywają kontakt, gdy poprosisz o możliwość odbioru osobistego. Próba umówienia się na odbiór osobisty może być więc również formą weryfikacji uczciwości sprzedającego.

Najczęstsze oszustwa na portalach ogłoszeniowych

Wiele portali ogłoszeniowych z założenia ma służyć do kupowania produktów “od sąsiadów” – osób mieszkających na tyle blisko, że jesteś w stanie odebrać interesujący Cię przedmiot osobiście. W praktyce jednak kupowanie przez takie serwisy odbywa się z osobami, które mieszkają na drugim końcu kraju, w związku z czym sprzedaż odbywa się wysyłkowo. I to na takie sytuacje przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę. Poznaj najczęstsze metody oszustów, którzy czyhają na kupujących:

• Wyłudzanie ważnych danych

Oszuści często nie są zainteresowani wyłącznie kwotą za towar, który chcesz kupić. Często próbują wyłudzić dane logowania do bankowości internetowej lub dane karty płatniczej, które dają im możliwość przejęcia nawet wszystkich środków zgromadzonych na koncie ofiary. Aby ustrzec się przed tym oszustwem, nigdy nie podawaj loginu i hasła do konta bankowego ani danych karty płatniczej osobom prywatnym. Unikaj również dokonywania płatności za pośrednictwem linków prowadzących rzekomo do bramek płatności. Są to zwykle fałszywe strony, które mają na celu przejęcie Twoich danych logowania.

• Oszustwo “na przesyłkę”

Zdarza się, że oszuści wystawiają przedmioty “za darmo”, które możesz otrzymać, jeśli opłacisz wyłącznie koszt przesyłki. Osoby skuszone taką okazją dają się nabrać i przelewają oszustowi oczekiwane kwoty – jednak przesyłki nigdy nie otrzymują. Takie oszustwo może również służyć wyłudzeniu danych – cyberprzestępca podaje link, za którego pośrednictwem masz rzekomo opłacić koszty przesyłki, a w rzeczywistości przejmuje Twoje dane logowania do bankowości internetowej.

• Oszustwo na kod BLIK

Kolejnym sposobem wyłudzania kradzieży pieniędzy na tego typu portalach jest proszenie o kod BLIK. BLIK to popularny sposób płatności poprzez wygenerowanie kodu i wpisanie go. Przestępcy na portalach sprzedażowych coraz częściej próbują wyłudzać takie kody, np. oferując pobranie płatności w ten sposób. Pamiętaj – nigdy nie przekazuj kodu BLIK osobie nieznajomej w nieautoryzowany sposób. Jeśli to zrobisz, oszust będzie miał dostęp do Twoich pieniędzy na koncie i najprawdopodobniej zostaniesz okradziony. Nigdy również nie wpisuj kodu BLIK na stronie internetowej, którą prześle Ci osoba sprzedająca, gdyż może być ona podrobiona.

• Oszustwo “na przelew”

Nie można zapomnieć również o najbardziej klasycznej formie oszustwa, w której to sprzedający wystawia przedmiot i prosi o wykonanie przelewu za niego (oczywiście poza portalem ogłoszeniowym), a następnie nie wysyła zakupionego produktu. Takich sytuacji możesz uniknąć, odbierając przedmiot osobiście lub kupując wyłącznie za pośrednictwem serwisów, które chronią kupującego, np. Allegro.

• Oszustwo na firmę kurierską

Kolejna forma oszustwa wykorzystuje popularne marki, takie jak Inpost, DPD czy Poczta Polska. Sprzedawca proponuje, że prześle paczkę za pośrednictwem jednej z tych firm i wysyła kupującemu link do fałszywej strony operatora usług kurierskich. Na stronie sprzedający ma podać swoje dane i opłacić przesyłkę. Jest to kolejny sposób na wyłudzenie danych osobowych oraz danych logowania do bankowości internetowej.

Jak widzisz, oszuści na portalach ogłoszeniowych opierają swoje działania głównie na socjotechnice, licząc na chwilową nieostrożność i naiwność sprzedającego. Ich metody są na tyle skuteczne, że choć tego typu przekręty są już znane od dłuższego czasu, nadal znajdują się osoby, które dają się oszukać. Warto więc mieć się na baczności, a także ostrzec przed zagrożeniem swoich krewnych i znajomych, zwłaszcza osoby starsze i słabo obyte z technologicznymi nowinkami.

Jak zapobiec oszustwom na portalach ogłoszeniowych?

Wiesz już, na jakie oszustwa zwrócić uwagę, kupując na portalach ogłoszeniowych. Aby jeszcze bardziej zwiększyć swoje bezpieczeństwo, przestrzegaj poniższych wskazówek:

• Nigdy nie przenoś konwersacji ze sprzedającym, a także procesu płatności poza serwis aukcyjny. Korzystaj wyłącznie ze wbudowanego czatu oraz metod płatności, aby zminimalizować ryzyko potencjalnego oszustwa.

• Nigdy nie przekazuj osobom sprzedającym żadnych dodatkowych danych, np. loginów, haseł, danych karty płatniczej, kodu BLIK, a także adresu e-mail i numeru telefonu, jeśli nie są konieczne. Jeśli sprzedający prosi Cię o takie dane, zrezygnuj z zakupu.

• Zwróć uwagę na poprawność językową wiadomości SMS i e-mail. Zdarza się, że oszustami są osoby, które nawet nie mieszkają w naszym kraju i do przeprowadzania oszustw używają internetowego translatora.

• Unikaj logowania się na swoje konto bankowe za pośrednictwem linków. Zawsze sprawdź adres strony, na której przekazujesz poufne dane. Jeśli nie masz pewności co do oryginalności strony, opuść ją bezzwłocznie.

• Zapoznaj się z zasadami bezpieczeństwa swojego banku i stosuj się do nich podczas korzystania z portali ogłoszeniowych i aukcyjnych.

• Zapoznaj się z informacjami na temat bezpiecznego korzystania z platformy zamieszczonymi przez poszczególne portale ogłoszeniowe i stosuj je podczas zakupów.

• Uważaj na podrobione strony portali ogłoszeniowych. Oszuści są w stanie bez problemu podrobić stronę portalu ogłoszeniowego – tak samo, jak i strony banku czy dostawcy usług kurierskich. Zwracaj uwagę na adres widoczny w przeglądarce i zawsze sprawdzaj, czy jest on oryginalny.

• Jeśli nie masz pewności co do oryginalności strony, na którą przechodzisz, szczególnie takiej gdzie jesteś proszony o poufne dane, opuść ją natychmiast.

• Zabezpiecz urządzenia, na których dokonujesz zakupów online, za pomocą solidnego programu antywirusowego z funkcją ochrony bankowości. Stawiaj tu na znane i sprawdzone marki, np. Norton, Bitdefender, Panda, ESET, AVG lub McAfee. Funkcja ochrony bankowości zabezpiecza przed oszustwami, fałszywymi stronami i próbami kradzieży danych logowania.

• Jeżeli zostaniesz oszukany, bezzwłocznie skontaktuj się ze swoim bankiem, który pomoże Ci podjąć działania zabezpieczające Twoje środki, np. zastrzeże Twoją kartę płatniczą. Zgłoś również oszustwo na policji oraz za pośrednictwem portalu ogłoszeniowego, na którym trafiłeś na nieuczciwego sprzedającego.

Pamiętaj – ogłoszenia na portalach sprzedażowych kuszą niższymi cenami i okazjami, jednak warto zachować środki ostrożności, robiąc na nich zakupy. Ważne, by mieć świadomość wszystkich zagrożeń i unikać sytuacji, w których istnieje ryzyko oszustwa.